Sieć Uniwersytetów Trójmorza (3SUN – The Three Seas University Network) – inicjatywa KUL, która ma zbudować podstawy trwałego i stabilnego partnerstwa uniwersytetów z 12 państw Inicjatywy Trójmorza – została zainaugurowana 16 maja podczas Samorządowego Kongresu Trójmorza w Lublinie. Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II jest liderem tego międzynarodowego przedsięwzięcia. – Lublin staje się europejską stolicą nauki – ocenił szef MEiN Przemysław Czarnek podczas wydarzenia, w którym wzięli udział przedstawiciele najwyższych władz państwowych, w tym prezydent Polski Andrzej Duda.
Poza inauguracją Sieci KUL zorganizował również konferencję naukową „Sieć Uniwersytetów Trójmorza wobec współczesnych wyzwań nauki i regionu”. Dwudniowe spotkanie przedstawicieli świata nauki przygotowano w ramach projektu MEiN pt. „Doskonała Nauka”.
– To inauguracja bardzo ważnej inicjatywy, która integrując środowisko naukowe z krajów Trójmorza, jest z góry skazana na sukces. Współpraca między uczelniami, które przystąpiły dziś do Sieci, odbywała się już w przeszłości, ale obecnie zyska ona nową jakość – ocenił rektor KUL ks. prof. Mirosław Kalinowski, który wraz z innymi rektorami uczelni państw Trójmorza podpisał dokument inaugurujący 3SUN. Podkreślił przy tym, że Sieć – zgodnie z ideą otwartości – nie ma ograniczać się wyłącznie do krajów Europy, ale być propozycją współpracy dla uczelni z całego świata.
Rektor KUL przytoczył też słowa wybitnego polskiego pisarza i noblisty Władysława Reymonta, które ten wypowiedział pod adresem Polonii, że „kto Polsce służy, sobie służy i własną przyszłość buduje”. Parafrazując tę myśl ks. prof. Kalinowski przekonywał, że właśnie służba na rzecz Sieci Uniwersytetów Trójmorza pozwoli budować prestiż nie tylko grupie uczelni, ale także rozwijać przyszłość własnemu uniwersytetowi. – Każdy może skorzystać na tym przedsięwzięciu, ponieważ ułatwi ono zawieranie umów na wiele konkretnych działań w obszarze nauki – dodał.
Sieć Uniwersytetów Trójmorza, do której KUL jako jej inicjator zaprosił uczelnie m.in. z Austrii, Bułgarii, Chorwacji, Czech, Estonii, Litwy, Łotwy, Rumuni, Słowacji, Słoweni i Węgier (także Ukrainy), ma być narzędziem nawiązywania i prowadzenia regularnych kontaktów oraz podejmowania wspólnych badań i wdrażania innowacji w zakresie jakości kształcenia. Integracja środowiska akademickiego 12 państw Inicjatywy Trójmorza ma następować m.in. poprzez współpracę w zakresie komercjalizacji wiedzy oraz wymianę doświadczeń dydaktyczno-naukowych.
Porozumienie inaugurujące Sieć Uniwersytetów Trójmorza podpisano w obecności ministra edukacji i nauki Przemysława Czarnka. – Lublin po raz kolejny staje się świadkiem wielkiej historii europejskiej i stolicą wydarzeń europejskich – powiedział szef MEiN przypominając o takich wydarzeniach jak unia lubelska z 1569 r., która – jak ocenił – była pierwowzorem zjednoczenia krajów europejskich. Przypomniał też o ogromnej roli KUL w okresie komunizmu, gdy uczelnia skutecznie opierała się naciskom władz PRL forsujących ideologię socjalistyczną.
– Lublin staje się europejską stolicą nauki, bo to w Lublinie powstaje Sieć Uniwersytetów Trójmorza, w tym sensie mamy kolejne wydarzenie w Lublinie o chrakaterze europejskim, a nawet światowym – dodał minister edukacji i nauki. Zaznaczył też, że potrzebne są badania naukowe, które pozwolą wyjaśnić odchodzenie krajów Europy Zachodniej od swoich fundamentów jakim jest chrześcijaństwo i cywilizacja łacińska.
Prorektor ds. studentów, doktorantów i rozwoju dr hab. Beata Piskorska, prof. KUL wyjaśniła we wcześniejszej rozmowie, że podjęcie przez KUL ambitnego zadania, jakim jest stworzenie współpracy naukowej i badawczej pomiędzy uniwersytetami 12 państw Inicjatywy Trójmorza zwanej Siecią Uniwersytetów Trójmorza wiąże się z potrzebą podjęcia szerszej debaty akademickiej, ale też instytucjonalnej, pomiędzy ośrodkami naukowymi z tych państw. Przypomniała też, że dyskusja rektorów uniwersytetów i badaczy na ten temat, zainicjowana przez MEiN, odbyła się w ubiegłym roku na Kongresie Regionów Trójmorza. – Powstanie Sieci Uniwersytetów Trójmorza jest odpowiedzią na tę dyskusję – dodała prof. Piskorska.
Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II jest inicjatorem i liderem Sieci po stronie Polski i Lublina. – To ważna inicjatywa, która może efektywnie przyczynić się do działań na rzecz umiędzynarodowienia współpracy naukowej poprzez: stworzenie wewnętrznego systemu wymiany pracowników naukowych i studentów, wspólną realizację konferencji międzynarodowych, szkół letnich, wspólne przygotowywanie projektów międzynarodowych, współpracę z otoczeniem społeczno-gospodarczym – wyjaśniła prorektor KUL.
***
Ważnym elementem przedsięwzięcia jest również wykreowanie wspólnej tożsamości naukowej i kulturowej regionu, podkreślenie ich podmiotowości na tle innych projektów edukacyjnych i naukowych w Europie, przy jednoczesnym zachowaniu narodowych odrębności. Z tej okazji KUL, który jest partnerem merytorycznym Kongresu w obszarze nauki, zorganizował konferencję naukową „Sieć Uniwersytetów Trójmorza wobec współczesnych wyzwań nauki i regionu”. To pierwsza z cyklu międzynarodowych konferencji 3SUN, która ma wpisać się w cykl wydarzeń polityczno-gospodarczych realizowanych przez Polskę w Inicjatywie Trójmorza i być okazją do promocji osiągnięć polskiego środowiska naukowego.
Podczas konferencji, która potrwa do 17 maja, występują przedstawiciele uniwersytetów członkowskich Sieci Uniwersytetów Trójmorza, naukowcy oraz przedstawiciele środowisk akademickich zajmujących się problematyką współpracy w regionie Trójmorza. Uczestnicy konferencji otrzymali zadanie omówienia takich tematów jak współpraca uniwersytetów na rzecz rozwoju makroregionu Trójmorza, 3SUN jako instrument współpracy badawczej, bezpieczeństwo Europy Środkowo-Wschodniej, rola państw Trójmorza we wsparciu odbudowy Ukrainy, transformacja cyfrowa i cyberbezpieczeństwo, geopolityczne znaczenie Inicjatywy Trójmorza czy rola dyplomacji Trójmorza.